Saadet Partisi Tüzüğü

SAADET PARTİSİ GENEL MERKEZİ
PARTİ TÜZÜĞÜ
SAADET PARTİSİ İSTANBUL BİLGİ İŞLEM HİZMETLERİ
BİRİNCİ KISIM
Genel Esaslar
Kuruluş
Madde 1. Saadet Partisi Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve Siyasi Partiler Kanunu ve diğer ilgili kanunlar
çerçevesinde kurulmuş ve faaliyette bulunan bir siyasi teşkilattır.
Partinin Genel Merkezi Ankara’dadır.
Anayasanın 2. Maddesinde yazılı temel niteliklerin gerçek manasıyla ve evrensel esaslara uygun olarak
uygulanmasını sağlamaya çalışır.
Partinin Amacı
Madde 2. Partinin gayesi programında yazılı hususları gerçekleştirmektir.
Evrensel İnsan Hakları Beyannamesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ndeki kriterlerin, bireysel hak
ve hürriyetlerin çağdaş anlamda uygulanması için gayret gösterir.
Milletin huzur, saadet ve özgürlüğünü, refah ve itibarını artırmaya gayret eder.
Adaletin mülkün temeli olduğu ilkesi doğrultusunda gerçek bir hukuk devletinin oluşmasını hedefler.

İKİNCİ KISIM
Parti Üyeliği
Üye Olma Şartları
Madde 3. Partiye üye olmak isteyenlerin Siyasi Partiler Kanunundaki üyelik şartlarını haiz olmaları
gerekir. Bunun için;
Partinin programı ve tüzüğünü benimsediğini ve bu çerçevede siyasi faaliyette bulunacağını yazılı bir
beyanla bildirmek,
Partiye belli bir aidat ödemeyi taahhüt etmek,
Türk vatandaşı olmak,
18 yaşını doldurmuş olmak,
Siyasi Partiler Kanununun 11. Maddesindeki yasakları olmamak,
Başka bir partinin üyesi olmamak,
şartıyla partiye üye olabilirler.
Ayrıca Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimleri ile mahalli idarelerin seçimlerinde aday olarak seçimi
kazananlar da parti üyesi olmuş olurlar.
Üyeliğe Kayıt
Madde 4. Partiye üye olmak isteyenlerin Giriş Beyannamesini doldurarak imzalamaları ve iki partilinin de
bu beyannameyi imzalamak suretiyle üye olacak şahsı tezkiye etmeleri gerekir.
Üyelik müracaatları ilçe yönetim kuruluna yapılır.
İlçe yönetim kurulu müracaatları değerlendirir. Parti tüzük ve programına uygunsuz davranışları olanlar
üyeliğe kabul edilmezler. Üyeliği kabul edilmeyen kişinin bir hafta içinde il yönetim kuruluna itiraz hakkı vardır. İl
yönetim kurulu bu itirazı 10 gün içinde karara bağlar. Bu karar kesindir. İl yönetim kurulu bu süre içinde ilgilinin
talebine olumlu bir cevap vermezse itiraz kabul edilmemiş olur.
Üyeliğe kabul edilenler sırayla üye kayıt defterine kaydedilirler. Üyeler ancak oturduğu yerin bağlı olduğu
ilçede kaydolabilirler. İkamet değişikliği olması halinde üye kaydının o ilçeye nakledilmesini talep eder. Birden
fazla ilçede üye kaydı olamaz.
Genel İdare Kurulu gerek gördüğü takdirde bir ilçenin üye kayıtlarının tamamını iptal ederek yeniden üye
kaydı yapılmasına karar verebilir.
Üyeliğe kabul edilenlerin kimlik kartları Parti Genel Merkezi tarafından düzenlenen örneğe uygun olarak
ilçe başkanlığınca verilir.
İkametgah değiştirenlerin üye kimlik kartları da değiştirilir.
Kadın ve Gençlik Kolları üye kayıtları da yukarıda belirtildiği şekilde olur.
Genel Merkezin Üye Kayıt Yetkisi
Madde 5. Partiye girmek isteyen TBMM üyelerinin partiye girişlerine Genel İdare Kurulu karar verir.
Genel İdare Kurulu’nun partiye girişine karar verdiği milletvekilinin evrakı talep ettiği ilçeye gönderilir. Ve o ilçede
kaydı yapılır. İlçe Yönetim Kurulunun bir itirazı olursa gerekçeleriyle birlikte Genel İdare Kurulu’na bildirilmek
üzere İl Yönetim Kuruluna yazıyla bildirir. Genel İdare Kurulu’nun değerlendirme sonunda verdiği karar kesindir.
Üyeliğin Sona Ermesi
Madde 6. Üyeliğin sona ermesi aşağıda sayılan hallerde gerçekleşir.
a. İstifa,
b. Ölüm,
c. Başka bir partide görev alma veya üye olma,
d. Siyasi Partiler Kanunu ve Parti Tüzüğündeki şartları haiz olmadıklarının ortaya çıkması,
e. Disiplin Kurulları kararlarıyla Partiden ihraç edilme,
f. Kanun ve tüzük gereği üyelikten düşme,
g. Herhangi bir sebeple kaydı silinen üyeye bu karar yazıyla bildirilir. Kaydı silinen üye 15 gün içinde İl
İdare Heyetine itiraz edebilir. İl İdare Heyetinin 15 gün içinde karar vermesi ve bu kararı ilgiliye
yazıyla bildirmesi gerekir. İlgili 7 gün içinde Genel İdare Kurulu’na itiraz edebilir. Genel İdare
Kurulu’nun vereceği karar kesindir.
Partiye Yeniden Kayıt ve Kabul
Madde 7. Kurucular Kurulu, Genel İdare Kurulu Üyeleri, Danışma Meclisi Üyeleri, Milletvekilleri, Merkez
Disiplin Kurulu Üyeleri, İl Başkanları ve Belediye Başkanlarının hangi sebeple olursa olsun partiyle ilişkileri
kesildikten sonra tekrar partiye kayıt ve kabullerine ilgilinin müracaatı üzerine Genel İdare Kurulu karar verir. Bu
karar kesindir.
Bunun dışındaki üyelerin partiye kayıt ve kabulüne, ilgilinin kaydının silindiği ilçenin görüşü alınarak, İl
İdare Kurulu karar verir. Bu karar kesindir.
Üyelerin Yükümlülükleri
Madde 8. Parti üyeleri;
a. Karşılıklı sevgi ve saygı içinde, güçlü bir inançla, her bakımdan iyi yetişme ve doğru bilgi sahibi olma
gayretinde olurlar.
b. Toplumun yararı için kendilerinden fedakarlık ederek, şahsi çıkar gözetmeden milletin yararına
olacak şekilde, hiç kimsenin hukukuna tecavüz etmeden, birlikte çalıştığı arkadaşlarıyla ihtilaf ve
çekişmeye girmeden, diğer çalışma arkadaşlarıyla beraber ekip çalışmasına uygun şekilde, uyumlu,
hoşgörülü ve güzel ahlak kurallarına uygun olarak çalışırlar.
c. Dedikodu, haset, kibir, kin, gıybet ve iftira gibi kötü ahlaktan uzak, kendilerine verilen görevi en güzel
şekilde ve titizlikle yaparlar.
d. Parti çalışmalarında arkadaşlarıyla istişare ederler, parti kademelerinin hiyerarşik düzeni içinde
verilen talimatları yerine getirirler.
e. Birlikte çalıştıkları başkanın talimatlarını severek uygularlar.
f. Partisine ve liderine gönülden bağlı vefalı olurlar,
g. Arkadaşlarında hata ve kusur aramazlar,
h. Partisiyle ve birlikte hizmet yaptığı arkadaşlarıyla memnuniyet duyduklarını her halleriyle belli
ederler.
i. Olgun insan olmayı hedeflerler,
j. Herkesin huzur, barış ve kardeşlik içinde ağız tadıyla yaşayacağı, birbirini sevip sayan, yüce ahlaki
değerlerle süslenmiş bir toplumun oluşması için bütün güçleriyle çalışırlar.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Birinci Bölüm
Teşkilatlar
Parti Teşkilatı
Madde 9. Parti teşkilatı aşağıdaki kademelerden oluşur.
I. Esas Kuruluşlar (Temel Teşkilatlar)
II. Yan Kuruluşlar
III. Yurt içi ve Yurt Dışı Temsilcilikleri
I. Esas Kuruluşlar (Temel Teşkilatlar)
1. Merkez Teşkilatı
a. Büyük Kongre
b. Genel Başkan
c. Genel İdare Kurulu
d. Başkanlık Divanı
e. Yüksek Disiplin Kurulu
f. Parti Danışma Meclisi
2. İl Teşkilatı
a. İl Kongresi
b. İl Başkanı
c. İl Yönetim Kurulu
d. İl Disiplin Kurulu
3. İlçe Teşkilatı
a. İlçe Kongresi
b. İlçe Başkanı
c. İlçe Yönetim Kurulu
4. Belde Teşkilatı
a. Belde Başkanı
b. Belde Yönetim Kurulu
5. Gruplar
a. TBMM Grubu
b. İl Genel Meclisi Grubu
c. Belediye Meclisi Grubu
Bütün teşkilatlar Genel Merkezin karar ve talimatlarına uymak zorunda olduğu gibi her kademedeki
teşkilat da bir üst kademedeki teşkilatın karar ve talimatlarına uymak zorundadır.
II. Yan Kuruluşlar
1. Kadın Kolları
2. Gençlik Kolları
3. Uygun görülen yerlerde Genel İdare Kurulu kararı ile hangi teşkilat kademesine bağlı olarak
çalışacağı belirlenen diğer yan kuruluşlar.
III. Yurt içi ve Yurt Dışı Temsilcilikleri
1. Yurt içi Temsilcilikleri
- Köy ve Mahalle Temsilcilikleri
- Sandık Bölgesi Temsilcilikleri
2. Yurt Dışı Temsilcilikleri
- Vatandaşlarımızın yoğun olduğu ülkelerdeki temsilcilikler
- Milli menfaatlerimiz açısından o ülkede Türkiye’nin doğru tanıtımının yapılması gereken yerlerde
kurulan temsilcilikler
İkinci Bölüm
Kongreler
Büyük Kongre
Madde 10. Büyük Kongre Partinin en yüksek karar organıdır, seçilmiş ve tabii üyelerden oluşur.
Tabii Üyeler (Delegeler)
1. Parti Genel Başkanı
2. Parti Genel İdare Kurulu Üyeleri
3. Yüksek Disiplin Kurulu Üyeleri
4. Partili Bakanlar ve Milletvekilleri
5. Partinin kurucu üyelerinden oluşur.
Seçilmiş Üyeler (Delegeler)
Seçilmiş üyeler TBMM üye tam sayısının iki katı kadardır. Her ilde o ilin milletvekili sayısının iki katı
kadar üye il kongresinde seçilir.
Tabii üyeler delege seçimlerine girmezler.
İlk Büyük Kongre kuruluştan sonraki iki yıl içinde yapılır.
Bu kongreyi toplama görevi Parti Kurucular Kurulunundur. Parti üyeliği sona eren kurucuların Büyük
Kongrenin tabii üyelikleri de düşer.
Büyük Kongrenin yapılmasına kadar Kurucular Kurulu Büyük Kongrenin yetkilerine sahiptir.
Büyük Kongrenin Yetkileri
Madde 11. Büyük Kongrenin görev ve yetkileri şunlardır:
a. Parti Genel Başkanını, Genel İdare Kurulu’nun Asil ve Yedek Üyelerini, Yüksek Disiplin Kurulunun
Asil ve Yedek Üyelerini gizli oyla seçmek,
b. Partinin Tüzük ve programında değişiklik yapmak,
c. Partinin gelir.gider hesabını, Genel İdare Kurulunun faaliyetlerini kabul veya reddetmek,
d. Kanunlar, parti tüzük ve programı çerçevesinde toplumu ve devleti ilgilendiren konularda, kamu
faaliyetleri hakkında genel nitelikte temenni mahiyetinde veya bağlayıcı kararlar almak,
e. Partinin genel politikası hakkında genel nitelikte olmak şartıyla temenni mahiyetinde veya bağlayıcı
kararlar almak,
f. Kanunların veya parti tüzüğünün gösterdiği yönde diğer konularda kararlar almak,
g. Partinin kapatılmasına veya bir başka partiyle birleşmesine ve böylece hukuki varlığı sona erecek
partinin mallarının tasfiye veya intikal şekline dair karar vermek.
Büyük Kongrenin Toplantısı ve Gündemi
Madde 12.
a. Olağan toplantılar
Büyük Kongrenin olağan toplantıları, Genel İdare Kurulu tarafından tespit edilen gündem, yer ve tarihte
yapılır. Bu süre iki yıldan az, üç yıldan fazla olmaz.
Büyük Kongrenin gündemini Genel İdare Kurulu tespit eder. Büyük Kongre alışılmış usullerle delegelere
duyurulur.
İlan edilen tarihte çoğunluk sağlanamadığı takdirde ikinci toplantı 15 gün sonra tercihen aynı yerde,
toplantı salonu müsait değilse Genel İdare Kurulu’nca tespit edilecek uygun bir yerde yapılır. Bu husus delegelere
aynı usulle duyurulur.
b. Olağanüstü toplantılar
Olağanüstü Büyük Kongre, Genel Başkan veya Genel İdare Kurulunun veya Büyük Kongre delegelerinin
en az beşte birinin imzaları noterlikçe onaylı yazılı istemleri üzerine yapılabilir. Olağanüstü kongreler belli bir
gündemle toplanır, gündemi toplantı talebinde bulunanlar tespit eder. Olağanüstü kongrelerde gündem harici bir
şey görüşülemez. Olağanüstü Kongrenin yapılması Büyük Kongre delegeleri tarafından istenmişse bu olağanüstü
kongrede seçim Maddesinin gündemde yer alması için, talebin delege tamsayısının üçte ikisinin “imzaları
noterlikçe onaylı” müracaatı gerekir. Kongrenin yapılacağı yer ve tarihi Genel İdare Kurulu il teşkilatlarıyla istişare
ederek tespit eder.
Büyük Kongrenin Açılışı
Madde 13. Büyük Kongre toplantı yeter sayısı üye tamsayısının yarıdan bir fazlasıdır. Bu sayı sağlandığı
takdirde Büyük Kongre Genel Başkan veya Genel Başkanın görevlendireceği bir Genel İdare Kurulu üyesi
tarafından açılır.
Büyük Kongre, gündeme geçmeden önce bir başkan yeteri kadar Başkan Yardımcısı ve Katip Üyeyi
işaret oyuyla seçer.
Kongre Divanı Gündemi uygulamak, toplantıyı düzen içinde yürütmek, düzeni bozanlara karşı müeyyide
uygulamak, gerekirse toplantıdan çıkarmak, toplantı tutanağını düzenlemek ve imza etmekle görevlidir. Kararlarını
salt çoğunlukla verir. Oyların eşitliği halinde Başkanın görüşü yönünde uygulama yapılır.
Büyük Kongrenin toplanması için gerekli çoğunluk bulunamazsa toplantı 15 gün sonra aynı gündemle ve
katılan delegelerle yapılır.
Büyük Kongre Çalışmaları
Madde 14. Büyük Kongre çalışmalarını gündemindeki sırayla yürütür. Gündem Maddelerinin sırası
delegelerin çoğunluğunun kararıyla değiştirilebilir. Kanunlara, parti program ve tüzüğüne aykırı olmayan konuların
Büyük Kongre gündemine ilave edilmesine delegelerin onda birinin teklifi ve hazır bulunanların salt çoğunluğu ile
karar verilir.
Kanunlar Parti Program ve Tüzüğü veya parti politikası ile ilgili konularda karar almak üzere değişiklik
tekliflerinin, Genel Başkan, Genel İdare Kurulu veya Büyük Kongre üyelerinin üçte biri tarafından verilmesi
zorunludur. Bu tekliflerin karara bağlanması için Büyük Kongre’de seçilecek bir komisyonda görüşüldükten sonra
komisyon raporuyla birlikte kongrede müzakere edilmesi ve üye tam sayısının üçte iki çoğunluğuyla kabul
edilmesi gerekir.
Büyük Kongre gündemi kesinleştikten sonra Genel İdare Kurulu Faaliyet Raporu ve hesap raporu okunur.
Bu raporlar ayrı ayrı müzakere edilebileceği gibi birlikte de müzakere edilebilirler.
Büyük Kongre gerek gördüğü konularda inceleme yaptırmak için komisyonlar kurar. Bu komisyonların
kurulmasına işaret oyuyla karar verilir.
Hesapları incelemek için kurulan Hesapları Tetkik Komisyonu’nun Raporu öncelikle okunup görüşülür.
Büyük Kongrede söz isteyenlere sırasıyla söz verilir. Genel Başkan ve Genel İdare Kurulu üyelerinin
birinci öncelikle söz alma hakkı vardır. Komisyon başkan ve sözcülerine de söz vermede öncelik tanınır.
Görüşmeler sırasında toplantı düzenini sağlamak için Kongre Başkanı bu düzeni bozanlara sözlü uyarıda
bulunur. İkinci uyarıdan sonra da aynı davranışı devam ettirenleri salondan dışarı çıkarır.
Genel İdare Kurulu Üyeleri kendi üyesi oldukları kurulun faaliyetleri aleyhinde konuşma yapamazlar. Aksi
davranışta bulunanlar hakkında disiplin kovuşturması yapılır.
Genel İdare Kurulu konuşmacıların soru ve tenkitlerine cevap vermede birinci önceliğe sahiptir.
Başkan konuşma sırasında konu dışına çıkanları uyarır. Bu uyarıya rağmen konuya dönmemekte
direnenlerin konuşması kesilir.
Kongre Başkanı Kongrenin Kanunlar içerisinde yürütülmesi için özen gösterir. Değerlendirilmesi Kongre
Başkanlık Divanı tarafından yapılarak, mecbur kalınırsa suç niteliğinde söz ve fiillere devam edenleri Kongre
Başkanı Kongre salonundan çıkarabilmek için kongreye ara verebilir, dinleyicilerin belli bölümünü veya tamamını
boşaltabilir.
Müzakereler tamamlandıktan sonra Genel İdare Kurulu faaliyet raporu ve hesapları tetkik komisyonu
raporu oylanır. Kabul halinde Genel İdare Kurulu ibra edilmiş olur.
Büyük Kongre’de yapılacak seçimler Tüzüğün 19’uncu Maddesine göre yapılır.
İl ve İlçe Kongreleri
Madde 15. İl ve ilçe olağan kongreleri bir üst kademe parti teşkilatının uygun görmesi ile belirlenecek yer
ve tarihte yapılır. Bu süre 2 yıldan az, 3 yıldan fazla olamaz.
Gerekli hallerde bir üst kademe yönetim kurulları bu tarihleri doğrudan doğruya tespit edebilirler ve
değiştirebilirler.
İl ve İlçe Kongrelerinin tarih, saat, yer ve gündemi alışılmış usullerle delegelere duyurulur. Bu duyurunun
gazeteyle yapılma mecburiyeti yoktur.
İl ve İlçe Olağanüstü Kongreleri üst yönetim kurulunun kararıyla veya delegelerden beşte birinin isteği ve
il ve ilçe başkanının çağrısıyla toplanır. Olağanüstü toplantı delegelerin beşte birinin isteği üzerine yapılacaksa, il
ve ilçe başkanı alt kademe teşkilatlarının da görüşünü alarak, kongre yapılacak yeri, tarihi tespit eder.
İl ve İlçe Olağanüstü Kongreleri Tüzüğün 12’inci Maddesinde belirtilen usule göre yapılır. Bu kongrelerin
gündemi Kongreyi isteyenlerce düzenlenir. Kongrede gündem dışı başka hiçbir konu görüşülemez.
İl ve İlçe Olağan Kongrelerinin toplantı nisabı delege tam sayısının 10’da biridir. Kararlar hazır
bulunanların çoğunluğu ile verilir.
Bütün parti teşkilatı kademelerinin kongreleri bu tüzükte belirtilen usullere göre yapılır.
İl Kongreleri
Madde 16. İl Kongreleri, ilçe kongrelerinde tüzüğe göre seçilen delegelerle tabii delegelerden meydana
gelir. Seçilmiş delege sayısı 600’ü geçemez. Her ilçeden gelecek delege sayısı ilçe nüfusunun il nüfusuna
bölünmesi neticesi çıkan rakamla 600'ün çarpılması ile elde edilir. Toplam sayı 600’ü geçmemek üzere kûsurlar
tamamlanır.
İl Kongresi Tabii Delegeleri
Madde 17. Bir ilin milletvekilleri, yönetim kurulu ve disiplin kurulu başkan ve üyeleri ile büyükşehir
belediye başkanları o il kongresinin tabii üyeleridir. Geçici yönetim kurulu başkan ve üyelerinin de kongreye
katılma hakkı vardır. Ancak bunlar delege değillerse oy kullanamazlar.
İlçe Kongresi
Madde 18. İlçe Kongresi ilçe çevresindeki köy ve mahallelerden son genel seçimde alınan oy sayısına
göre, siyasi partiler sicilinde kayıtlı üyelerin seçtikleri delegeler ile tabii delegelerden meydana gelir.
İlçe kongresinin seçilmiş delege sayısı, 400’ü geçemez.
Geçici ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeleri kongreye katılma hakkına sahiptir. Ancak delege sıfatı
olmayanların kongrede oy kullanma hakkı yoktur.
İlçe Yönetim kurulu başkan ve üyeleri ilçe ve belde belediye başkanları ilçe kongresinin tabii üyeleridir.
İl Belediye başkanları, bulunduğu ilin merkez ilçe kongresinin tabii üyesidir.
Köy veya mahallelerin ilçe kongresi için seçecekleri delege sayısı, o köy veya mahallede, partinin son
genel seçimde aldığı oy sayısı, partinin ilçe genelinde aldığı oy sayısına bölünerek elde edilen sayının 400 rakamı
ile çarpılması sonucu bulunur.
Toplam sayı 400’ü aşmamak üzere kûsurlar tamamlanır.
İlçe yönetim kurulu, köy ve mahallelerde delege seçimlerini yürütmek üzere kendi içinden bir veya birkaç
üyeyi görevlendirebileceği gibi, sadece bu işlemler için o köy ve mahalledeki üyelerden birisini temsilci olarak
görevlendirebilir.
Seçimle ilgili tutanak, seçimi müteakip ilçe başkanlığına gönderilir.
Kongrelerin Yapılışı ve Seçimler
Madde 19. Partinin Genel Merkez, il ve ilçe organları ile üst kurulların delege seçimleri yargı gözetiminde
gizli oy ve açık tasnif esasına göre yapılır.
Seçimlerden 15 gün önce kongreye katılacak parti üyelerini belirleyen listeler iki nüsha olarak, Büyük
Kongreyle İl ve İlçe kongreleri için görevli ilçe seçim kurulu başkanlığına, toplantının yeri, gün ve saatini bildiren
bir yazı ekinde onaylanmak üzere gönderilir.
Onaylanan liste ile toplantıya ait diğer hususlar kongrenin toplantı tarihinden 7 gün önce partinin kongre
yapacak teşkilatının bulunduğu binada asılarak ilan edilir. İlan süresi 3 gündür. 3 günlük ilan süresinin içinde
listeye yapılan itirazlar hakim tarafından incelenir ve en geç iki gün içinde kesin karara bağlanır. Böylece
kesinleşen listeler ile toplantıya ait diğer hususlar hakim tarafından onaylanarak partinin ilgili teşkilatına gönderilir.
Kongrelerde seçilecek organlarda adaylık başvurusu için kongre başkanlığınca bir süre tespit edilerek
delegelere duyurulur, bu süre sonunda başvuruda bulunan adaylar ilan edilir. Seçimlerde birden fazla organa
aday olunamaz.
Büyük kongrede seçilecek Genel Başkan Genel İdare Kurulu asıl ve yedek üyeleri, Yüksek Disiplin
Kurulu asıl ve yedek üyeleri, tek liste halinde tanzim edilebileceği gibi ayrı ayrı listeler halinde de düzenlenebilir. İl
ve ilçe kongrelerinde seçilecek organlar için de aynı usul uygulanır.
Seçimlere birden fazla liste katılması halinde her liste değişik renklerde ve şekillerde bastırılıp
hazırlanabilir.
Bu listeler kongre başkanlık divanınca yeteri kadar çoğaltılıp ilgili seçim kurulu başkanına mühürlettirilir.
Ayrıca arzu eden delegelerin, adaylar arasından kendi arzularına göre düzenleyecekleri listeleri yapabilmeleri için
yeteri kadar boş kağıt da mühürlettirilir.
Kongre delegeleri serbest iradeleriyle hiçbir etki altında kalmadan mevcut adaylardan uygun gördüklerini
seçme hakkına sahiptir. Üyeler isterlerse basılı listelerden birini oy sandığına atarak oylarını kullanabilecekleri gibi,
basılı liste veya listeleri uygun görmeyen her üyenin de kendi hür iradesiyle liste düzenleme hakkı vardır. Bunun
için mevcut listelerdeki adaylardan ve varsa bağımsız olarak adaylığını koyanlar arasından istediği isimlerden
oluşturduğu listeyi oy sandığına atarak da oyunu kullanabilir. Kongre Başkanlık Divanınca yeteri kadar çoğaltılıp
ilgili seçim kurulu başkanınca mühürlenen listenin zarfa konularak oy sandığına atılmasıyla oy kullanma işlemi
gerçekleşir.
Diğer hususlar kongre yönetmeliği ile düzenlenir.
Seçime, tutanakların tanziminden itibaren iki gün içinde itiraz edilebilir. Bu itiraz aynı gün hakim
tarafından karara bağlanır.
Hakimin seçimleri yenileme kararı alması halinde, kongre yalnız seçimi yapmak üzere toplanır. Nisap
temin edilemezse 15 gün sonra yapılacak kongrede nisap aranmaksızın seçim yapılır.
Kongrede seçimlerde, sandık kurulu başkanınca, toplantıda bulunan delegelerden oy kullanmayan kimse
kalmadığı tespit edilince, sandık açılarak oy tasnifi yapılır.
Kongreye katılacak parti üyelerini belirleyen ve kesinleşmiş delege listesinde ismi bulunanlar nüfus
cüzdanı, resimli üyelik kimlik kartı veya benzeri resmi niteliği haiz bir hüviyet belgesi (ehliyet, emeklilik cüzdanı
v.s.. ile isimlerinin karşısına imza atarak oy kullanırlar.
Parti Organlarına Seçilenlerin İlgili Makamlara Bildirilmesi
Madde 20. Parti kongreleri hariç olmak üzere diğer bütün parti teşkilatlarına seçilenlerin adları, soyadları,
doğum yer ve tarihleri, meslek veya sanatları, ikametgahları ve nüfus cüzdanı örnekleri, o mahallin en büyük
mülki idare amirliğine seçimden veya atamadan itibaren 15 gün içinde yazı ile bildirilir.
Genel Başkan, Genel İdare Kurulu ile Yüksek Disiplin Kurulu üyeleri ise aynı süre içinde doğrudan İçişleri
Bakanlığı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilir.
Üçüncü Bölüm
Genel Merkez
Genel Başkan
Madde 21. Partinin Genel Başkanı Büyük Kongrede gizli oyla ve üye tam sayısının salt çoğunluğuyla
seçilir. İlk iki oylamada sonuç alınamazsa, üçüncü oylamada en çok oyu alan Genel Başkan seçilmiş olur.
Genel Başkan en çok üç yıl için seçilir.
Partiyi temsil yetkisi Genel Başkana aittir. Kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak şartıyla parti adına
dava açma ve davada husumet yetkisi Genel Başkana veya kendi adına görevlendireceği Genel İdare Kurulu üye
veya üyelerine aittir.
Parti Genel Başkanının Genel İdare Kurulunun ve disiplin kurulları dışında bütün parti teşkilatının ve
organlarının tabii başkanıdır, her kademedeki parti teşkilatını bir arada veya ayrı ayrı toplantıya çağırabilir.
Genel Başkanın yokluğunda Başkanlık Divanı üyelerinden birini Genel Başkan vekil olarak tayin eder.
Genel Başkanlığın her hangi bir sebeple boşalması halinde Genel İdare Kurulu kendi üyeleri arasından
bir Genel Başkan vekili seçer. Ve en geç 45 gün içinde Büyük Kongre Genel Başkan seçmek üzere toplantıya
çağırılır.
Başkanlık Divanı
Madde 22. Genel Başkan başkanlığında çalışma yapacak Başkanlık Divanı GİK üyeleri arasından seçilir.
Başkanlık Divanı; Genel Başkan, Genel Başkan Yardımcıları, Genel Sekreter ile Genel Muhasipten oluşur. Grup
Başkan Vekilleri ve Denetçiler Başkanlık Divanına müşahit olarak katılırlar.
a. Genel Başkan Yardımcısı (Teşkilat Başkanı)
b. Genel Başkan Yardımcısı (Siyasi İşler Başkanı)
c. Genel Başkan Yardımcısı (Dış İlişkiler Başkanı)
d. Genel Başkan Yardımcısı (Seçim İşleri Başkanı)
e. Genel Başkan Yardımcısı (Tanıtma Başkanı)
f. Genel Başkan Yardımcısı (Halkla İlişkiler Başkanı)
g. Genel Başkan Yardımcısı (Mahalli İdareler Başkanı)
h. Genel Başkan Yardımcısı (Ekonomik İşler Başkanı)
i. Genel Sekreter
j. Genel Muhasip
Başkanlık Divanı kendi üyelerinin çalışma esaslarını İç Yönetmelik ile ayrıca belirleyebilir.
İhtiyaca göre, Genel İdare Kurulunca yeni Genel Başkan Yardımcılıkları ihdas edilerek atama yapılabilir.
Genel Başkan Yardımcıları, Genel Başkanın onayı ile kendilerine yeteri kadar yardımcı atayabilirler.
Genel Başkan, Genel Başkan Yardımcıları, Genel Sekreter ve Genel Muhasibin görevi, Genel İdare
Kurulu’nda alınan kararları tatbik etmektir.
Genel Sekreter Genel Başkan adına partiyi mahkemelerde, devlet daireleri ve kuruluşlarda, özel ve tüzel
kişilerle ilişkilerde temsil eder.
Genel Sekreter GİK gündemini Genel Başkanın talimatına uygun olarak hazırlar. Partinin Genel İdare
Kurulu kararlarını ilgili yerlere bildirir. Bu husustaki yazışmaları yapar. Genel Sekreter bu hizmetlerin yürütülmesi
için Genel Başkanın onayı ile yeteri kadar Genel Sekreter yardımcısı atayabilir.
Genel Sekreter Genel İdare Kurulunun kendisine verdiği yetki çerçevesinde Genel Merkezde çalışan
personelin ve demirbaşların idaresini yürütür. Büro idaresine nezaret eder.
Genel Muhasip, Genel Merkezin muhasebe ve mali işlerini yürütür, defterlerini tutar, sarf evrakını Genel
Başkan veya bu konuda görevli Genel Başkan Yardımcısı ile birlikte imzalar.
Denetçiler, Merkez muhasebesini denetlerler. Denetçilerin her talebinde Genel muhasip, defter ve
muhasebe evrakını Denetçilerin tetkikine sunar.
Denetçiler, Genel İdare Kurulu’na her 3 ayda bir partinin mali durumu hakkında rapor verirler ve
tekliflerde bulunabilirler.
Genel Başkan, parti muamelelerinin mevzuata uygunluğunu temin etmek, parti faaliyetlerini kontrol
etmek, teşkilatı denetlemek ve verilecek özel konularda tahkikat yapmak üzere Teşkilatlanma Başkanına bağlı
olarak yeteri kadar müfettiş görevlendirebilir.
Genel İdare Kurulu
Madde 23. Genel İdare Kurulu Büyük Kongrede seçilen 50 asil üye ile Genel Başkanın seçeceği en çok
5 üyeden oluşur. Ayrıca 50 yedek üye seçilir.
Genel İdare Kurulu seçimini takip eden 7 gün içinde Genel Başkanın başkanlığında toplanarak Başkanlık
Divanı üyelerini seçer ve aralarında görev bölümü yapar.
Genel İdare Kurulu üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve kanuni istisnalar dışında mevcudun
salt çoğunluğuyla karar verir. Kararlar Siyasi Partiler Kanununda aksi belirtilmediği takdirde işaret oyuyla alınır.
Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın teklifi kabul edilmiş olur. Kurul bir konunun gizli oyla
kararlaştırılmasına karar verebilir.
Genel İdare Kurulu’nda herhangi bir sebeple boşalma olursa yedek üyeler sırasıyla Genel İdare Kuruluna
çağırılırlar.
Genel İdare Kurulu Parti Tüzük ve Programını uygulamakla yükümlüdür. Teşkilatların çalışma verimlerini
artırmak için Parti İçi Eğitim çalışmalarına önem verir.
Partinin bütün teşkilat kademeleri ve organları kademe sırasına göre Genel İdare Kurulu’na bağlıdır.
Genel İdare Kurulu lüzum gördüğü takdirde teşkilatın bütün kademe ve organlarının görev ve yetkilerini
kullanır veya bu yetkileri kullanmaları için uygun gördüğü şahısları görevlendirir.
1. İl, İlçe teşkilatlarını kurar, belde teşkilatlarının kurulmasını sağlar,
2. Parti teşkilatını yönetir, yönlendirir,
3. Teşkilatın ihtiyaçlarını teklif ve temennilerini değerlendirir. Bunun için her ay il başkanları ve il
müfettişlerini toplar. Bütün vatan sathında meydana gelen olayları değerlendirir. Gelişmeleri
yakından takip eder.
4. Zorunlu sebepler dolayısıyla Büyük Kongre’nin toplanamadığı hallerde partinin tüzel kişiliğine ve
hukuki varlığına son verilmesi ile Tüzük ve Programın değiştirilmesi de dahil her türlü kararı alır. Ve
toplayabileceği en yakın tarihte Büyük Kongreyi toplayarak bu kararları Büyük Kongreye sunar.
5. GİK Parti Teşkilatının Kanunlara, Parti Tüzük ve Programına göre çalışıp çalışmadıklarını
denetlemek için müfettişler görevlendirir. Bu müfettişleri kendi yetkisiyle donatabilir.
6. Seçimlerle ilgili konularda gerekli kararları alır. Gerek gördüğü takdirde il ve ilçe yönetim kurulları ile
birlikte veya ayrı olarak delege seçimlerini yenileyebilir. Milletvekilliği, belediye başkanlığı, belediye
meclisi üyeliği ve il genel meclisi üyeliği için aday adayları hakkında tüzüğün verdiği yetkileri kullanır.
7. Hükümet kurma, bir hükümete katılma veya hükümetten çekilme kararlarını alır.
8. Partinin program ve tüzüğünün uygulanması, danışma ve araştırma gruplarının kurulması, bu
çalışmaların düzen ve denetiminin sağlanması için kararlar alır. Yönetmelikler çıkarır.
9. Partinin ilkelerini tanıtmak için gerekli gördüğü teşkilatları kurar. Bu maksatla kurulmuş tanıtım
şirketlerinden yararlanır. Parti çalışmalarını, yapılan hizmetleri teşkilatlara ulaştırır. Teşkilatları
aydınlatır, canlı tutar.
10. Siyasi şartların değişimini yakından takip ederek yeni oluşan şartlara göre süratle tedbir alır ve
uygulamaya geçer.
11. Büyük Kongreye sunulacak çalışma raporu, gelir.gider cetvelleri ile bilanço ve kesin hesap
raporlarını hazırlar. Gündemdeki diğer konuları Büyük Kongreye sunar.
12. Büyük Kongre kararlarını uygular.
13. Partinin hizmet giderlerini karşılamak için gerekli kanuni teşebbüslerde bulunur. Gelir makbuzları
bastırıp illere gönderir.
14. Siyasi Partiler Kanunu ile Seçim Kanunu ve diğer kanunların vermiş olduğu yetkileri kullanır.
15. Alt kademedeki teşkilat organlarını kanuni çerçeve içinde kendi yetkilerinin bir kısmı ile donatabilir.
16. Diğer partilerden gelen partiye katılma taleplerini karara bağlar.
17. Disiplin cezalarını affetmeye yetkilidir.
18. Genel İdare Kurulu Kanunların ve Parti Tüzüğünün verdiği bütün yetkileri kullanır.
Genel Merkez Kadın Kolu
Madde 24. Genel Merkez Kadın Kolu Genel İdare Kurulu’nun belirleyeceği 50 kişiden oluşur. Bu miktar
Genel İdare Kurulu kararıyla artırılıp azaltılabilir. Aynı sayıda yedek üyede belirlenir.
Kadın Kolu kuruluşunu takip eden 7 gün içerisinde Genel Başkan veya Teşkilat Başkanının
başkanlığında toplanarak Genel Merkez Kadın Kolu Başkanı ve Başkanlık Divanı Üyelerini tespit eder ve
aralarında görev taksimatı yaparlar.
Genel Merkez Kadın Kolu, Teşkilat Başkanına ve Genel İdare Kurulu’na bağlı olarak çalışır.
Genel Merkez Kadın Kolu’nun çalışma esaslarını Genel İdare Kurulu belirler. Gerek görülürse Genel
Merkez Kadın Kolu yeniden oluşturulabilir.
Genel Merkez Gençlik Kolu
Madde 25. Genel Merkez Gençlik Kolu, Genel İdare Kurulu’nun belirleyeceği 50 kişiden oluşur, bu miktar
artırılabilir, azaltılabilir. Aynı sayıda yedek üye de belirlenir.
Gençlik Kolu, oluşumunu takip eden 7 gün içerisinde Genel Başkanın veya Teşkilat Başkanının
başkanlığında toplanarak Genel Merkez Gençlik Kolu Başkanı ve Başkanlık Divanı Üyelerini tespit eder ve görev
taksimatı yapar.
Genel Merkez Gençlik Kolu Teşkilat Başkanına ve Genel İdare Kurulu ve Teşkilat Başkanı’na bağlı
olarak çalışır.
Genel Merkez Gençlik Kolu’nun çalışma esaslarını Genel İdare Kurulu belirler.
Genel Merkez Gençlik Kolu gerekirse yeniden oluşturulabilir.
Danışma Meclisi
Madde 26. Genel İdare Kurulu uygun gördüğü takdirde danışma niteliğinde hizmet vermek üzere bir
Danışma Meclisi oluşturur.
Danışma Meclisi’nin yapısı, çalışma yöntemleri bir yönetmelikle belirlenir.
Dördüncü Bölüm
Meclis Grupları
TBMM Grubu
Madde 27. T.B.M.M.’nde grup kurulmasını, grup başkan vekillerinin, grup yönetim kurulunun, grup
disiplin kurulunun seçimlerini ve grup üyelerinin görevlerini içeren grup iç yönetmeliği, grup genel kurulu
tarafından Siyasi Partiler Kanunu’nun 23. Maddesindeki ilkelere uygun olarak hazırlanıp kabul edildikten sonra
T.B.M.M. Başkanlığına sunulur.
Grup iç yönetmeliğinde partinin tüzük ve programına aykırı hükümler yer alamaz.
Genel İdare Kurulu üyeleri partinin TBMM grubu organlarından hiç birinde görev alamazlar. Grup
yönetim kurulu üyeliği veya grup başkan vekilliğine seçilmeleri halinde GİK üyelikleri sona erer.
İl Genel Meclisi ve Belediye Meclisi Grupları
Madde 28. İl genel meclisi grubu ile belediye meclisi grubu partili meclis üyelerinden oluşur. Grup üyeleri,
aralarından bir başkan, bir başkan vekili, bir sekreter seçerler. İl genel meclisi grubu ve belediye meclisi grubu,
parti tüzük ve programı çerçevesinde hareket ederler. Görevlerinde izleyecekleri politikaları ve karşılaştıkları
meseleleri kendi gruplarında konuşup görüşerek karara bağlarlar.
Beşinci Bölüm
Temsilcilikler
I. Yurt İçi Temsilcilikleri
Madde 29.
a. Köy ve Mahalle Temsilcilikleri: Köy ve Mahalle Temsilcilikleri bir temsilci ve bir temsilci yardımcısından
oluşur. Beldelerde Belde, İlçelerde İlçe, İllerde Merkez İlçe Teşkilatları tarafından seçilir. Köy ve Mahallenin
büyüklüğüne göre sayısı artırılabilir.
b. Sandık Bölgesi Temsilcilikleri: Bunlar bir sandık baş müşahidiyle ve dört müşahitle birlikte beş kişiden
oluşur. Bağlı olduğu teşkilat kademeleri tarafından tespit edilirler.
Bütün temsilciliklerin görev ve çalışma usulleri Genel İdare Kurulu tarafından belirlenir.
II. Yurtdışı Temsilcilikleri
Madde 30. Yabancı ülkeler yurt dışı temsilcilikleri, Türk uyruklu vatandaşların yaşadığı yabancı ülkelerde
Genel İdare Kurulu kararıyla oluşturulur. Yurt dışı temsilciliklerinin hangi ülkede kurulacağı, kaç kişiyle çalışacağı
ve çalışma esasları Genel İdare Kurulu tarafından belirlenir.
Yurt Dışı Temsilcilikleri Teşkilat Başkanına ve Genel İdare Kurulu’na bağlı olarak çalışırlar.
Yurt Dışı Temsilcilikleri faaliyette bulunacağı ülkelerin yasaları ve hukuku dikkate alınarak oluşturulur, bu
konuda parti tüzel kişiliği adına Genel Başkan Dışişleri Bakanlığı’ndan görüş alabilir.
Altıncı Bölüm
Taşra Teşkilatı
İl Teşkilatı
Madde 31. Partinin il teşkilatı İl Kongresi, İl Başkanı, İl Yönetim Kurulu, İl Kadın Kolu, İl Gençlik Kolu ve
Disiplin Kurulu’ndan oluşur.
İl Yönetim Kurulu
Madde 32. İl yönetim kurulları Başkan dahil 15 kişiden, büyükşehir statüsündeki illerde 25 kişiden oluşur.
Ancak il yönetim kurulu nüfusu belediye sınırları içerisinde 3 ila 5 milyon arasında olan illerde otuz asıl, otuz
yedek, nüfusu 5 milyonun üzerinde olan illerde 35 asıl, 35 yedek üyeden oluşur. Kongrelerde her ilde asıl yönetim
kurulu üyesi kadar aynı miktarda yedek üye seçilir.
İl Yönetim Kurulunun görev bölümü Genel İdare Kurulu’nun görev bölümüne benzer şekilde yapılır.
Partinin bütün yönetim kademelerinde de benzer bir yapı uygulanır.
İl Kadın Kolu
Madde 33. İl Kadın Kolu, İl Yönetim Kurulunun Genel Merkezin onayı ile belirleyeceği 15 kişiden,
büyükşehir statüsündeki illerde ise 25 kişiden oluşur. Her ilde aynı miktarda yedek üye de belirlenir.
İl Gençlik Kolu
Madde 34. İl Gençlik Kolu İl Yönetim Kurulunun Genel Merkezin onayı ile belirleyeceği 15 kişiden,
büyükşehir statüsündeki illerde ise 25 kişiden oluşur. Her ilde aynı miktarda yedek üye de belirlenir.
İlçe Teşkilatı
Madde 35. Partinin ilçe Teşkilatı İlçe Kongresi, İlçe Başkanı ve İlçe Yönetim Kurulu ile İlçe Kadın Kolu,
İlçe Gençlik Kolu ve Belde Teşkilatından oluşur.
İlçe Yönetim Kurulu ve Belde Teşkilatları
Madde 36. İlçe Yönetim Kurulu, başkanı dahil on bir asıl üyeden teşekkül eder. Aynı sayıda yedek üye
seçilir. Görev bölümü İl Yönetim Kurulu’na benzer şekilde yapılır.
Büyükşehir'e bağlı ilçelerle, illerin merkez ilçelerinde ve belediye sınırları içindeki nüfusu 50.000 ve daha
fazla olan ilçelerde 15 asıl, 15 yedek üye seçilir.
İlçe Kadın Kolu
Madde 37. İlçe kadın kolu ilçe yönetim kurulunun il teşkilatının onayı ile belirleyeceği 11 kişiden oluşur.
Büyükşehir'e bağlı ilçelerle, illerin merkez ilçelerinde ve belediye sınırları içindeki nüfusu 50.000 ve daha
fazla olan ilçelerde 15 kişiden oluşur. Aynı sayıda yedek üye de belirlenir.
İlçe Gençlik Kolu
Madde 38. İlçe Gençlik Kolu İlçe Yönetim Kurulunun il teşkilatının onayı ile belirleyeceği 11 kişiden
oluşur.
Büyükşehir'e bağlı ilçelerle, illerin merkez ilçelerinde ve belediye sınırları içindeki nüfusu 50.000 ve daha
fazla olan ilçelerde 15 kişiden oluşur. Aynı sayıda yedek üye de belirlenir.
Belde Teşkilatları
Madde 39. İl ve İlçe merkezleri dışında belediye teşkilatı olan yerlerde kurulur. üç asıl ve üç yedek
üyeden teşekkül eden belde yönetim kurulu, ilçe yönetim kurulu kararı ile atanır ve yapılacak görev taksimine
göre ilçe teşkilatının vereceği görevleri yapar. İlçe Yönetim Kurulu ihtiyaca göre belde yönetim kurulunun sayısını
artırabilir. Belde yönetim kurulu atanmadaki usule göre değiştirilebilir. Teşkilatın ilk kuruluşunda yedek liste
verilmesi zorunlu değildir.
Belde Kadın ve Gençlik Kolları
Madde 40. İl ve ilçe merkezleri dışında, belediye teşkilatı olan yerlerde İlçe Yönetim Kurulu kararıyla
ihtiyaca göre Belde ve Kadın ve Gençlik Kolları oluşturulur. Bunlar en az üçer kişiden meydana gelir ve İlçe
Yönetim Kurulu kararıyla sayıları artırılabilir ve ilçe teşkilatının vereceği görevleri yapar.
Müşterek Hükümler
Madde 41. İl ve ilçe başkanları en çok üç yıl için seçilirler.
İl ve ilçe yönetim kurulları, seçimlerini müteakip en geç bir hafta içerisinde toplanarak, tüzüğün 18.
Maddesinde Genel Merkez için öngörülen görev bölümü esas alınarak kendi bünyelerine uygun görev bölümü
yaparlar.
İl ve ilçe başkanlıklarının herhangi bir suretle boşalması halinde, yönetim kurulu asıl ve yedek üyeleri
veya partililer arasından olağan kongreye kadar görev yapmak üzere salt çoğunlukla başkan seçer. Yeni başkan
seçilinceye kadar geçecek dönemde, başkanlık görevi, tüzükteki sırasına göre bir başkan yardımcısı tarafından
yürütülür.
Mazeretsiz olarak üç toplantıya katılmayan yönetim kurulu üyesi istifa etmiş sayılır ve yerine yedek
üyelerden ilk sıradaki davet edilir.
Boşalma sebebiyle yönetim kurulu sayısı yedekler de davet edildikten sonra yarıdan aşağı düşerse, bir
üst teşkilat başkanı, olağan kongreye kadar görev yapmak üzere yeni bir yönetim kurulu tespit eder.
İlk kuruluşta, il yönetim kurulları başkanı dahil en az yedi asil, yedi yedek üye ile, ilçe yönetim kurulları
başkanı dahil en az beş asil, beş yedek üye ile kurulabilir. Bu şekilde kurulan ilçe teşkilatında yönetim kurulu
üyelerine birden ziyade görev verilmek suretiyle işler yürütülür.
Yönetim Kuruluna İşten El Çektirme
Madde 42. İl ve ilçe yönetim kurulu hakkında işten el çektirme kararı Genel İdare Kurulu tarafından alınır.
Parti tüzüğünde belirtilen görev ve yükümlülüklerin yerine getirilmesi için üst kurullarca verilen talimatlara
uymamaları halinde ilgililerin kanuni sorumlulukları saklı kalmak kaydıyla belde yönetimlerine il yönetim kurulunca,
ilçe ve il yönetimlerine Genel İdare Kurulunca işten el çektirilebilir. Bunun için İlçe Yönetim Kurulu Belde Yönetim
Kurulu hakkında işten el çektirmeyi gerekli kılan herhangi bir durum tespit ettiği takdirde bu durumu gerekçeli bir
kararla İl Yönetim Kuruluna bildirir. Belde Başkanının veya Belde Başkanı dahil Belde Yönetim Kurulu Üyelerinin
tamamının yahut bir kısmının işten el çektirilmesini isteyebilir.
İl Yönetim Kurulu da bir İlçe Yönetim Kurulu hakkında işten el çektirmeyi gerekli kılan herhangi bir durum
tespit ettiği taktirde, bu durumu gerekçeli bir kararla Genel İdare Kurulu’na bildirir. İl Yönetim Kurulu gerekçeli
kararında İlçe Başkanını veya İlçe Başkanı da dahil İlçe Yönetim Kurulu üyelerinin tamamını, yahut bir kısmının
işten el çektirilmesini isteyebilir.
Parti Teşkilatlarında teftiş ve inceleme yapmakla görevlendirilen müfettişler de aynı şekilde talepte
bulunabilirler. İl Yönetim Kurulu’nca ilçenin, Genel İdare Kurulunca İl Yönetim Kurulu’nun işten el çektirme talebi
üzerine gerekli inceleme yaptırılır ve sonunda Başkanlara veya Başkan dahil Yönetim Kurulu üyelerinin tamamına
yahut bir kısmına işten el çektirilebilir.
Genel İdare Kurulu doğrudan doğruya, yahut parti müfettişinin göstereceği lüzum üzerine il veya ilçe
başkanı veya il ve ilçe başkanı dahil il ve ilçe yönetim kurulu üyelerinin tamamına yahut bir kısmına işten el
çektirebilir.
İl, ilçe, belde teşkilatlarında bir kısım üyenin işten el çektirilmesi halinde yedek üyeler göreve getirilir.
İşten el çektirilen belde, ilçe ve il yönetim kurulları yerine Genel Merkez tarafından geçici yönetim
kurulları oluşturulur. Bu kurullar yasal süreler içinde kongrelerini yapmak zorundadırlar. Bu süre içinde yeni
delegeler seçilmemişse, kongre eski delegelerle toplanır. Süresi içinde kongresini yapmayan geçici kurulların
görevleri sona erer.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Birinci Bölüm
Disiplin İşleri
Disiplin Kurulları
Madde 43. Siyasi Partiler Kanununa, parti tüzüğüne, parti yetkili organlarının kararlarına ve talimatlarına
aykırı davranışta bulunanlar hakkında disiplin soruşturtması yapmak ve karar vermek üzere, İllerde Disiplin
Kurulları, Genel Merkez de Yüksek Disiplin Kurulu kurulur.
İl Disiplin Kurulu
Madde 44. İl Disiplin Kurulu il kongresinde 5 asıl ve 5 yedek olarak seçilir. Disiplin Kurulu kongreden
sonra en geç bir hafta içinde toplanarak arasından bir başkan ve bir sekreter seçer.
İl Disiplin Kurulu, İL çevresinde kayıtlı bulunan ve Yüksek Disiplin Kurulunun birinci derecede bakacağı
işler dışında kalan bütün partililer hakkında, birinci derecede disiplin soruşturması yapmaya ve karar vermeye
yetkilidir.
İl Disiplin Kurulu, kendiliğinden disiplin soruşturması yapamaz. Ancak İlçe Yönetim Kurullarının gerekçeli
teklifi ve İl Yönetim Kurulunun sevki ile, yada İl Yönetim Kurulunun veya İl Başkanının doğrudan sevki ile intikal
ettirilen dosyaları ve konuları karara bağlar.
İl Disiplin Kurulu, halin gerektirdiği cezayı da belirterek ilgilinin yazılı müdafaasını alır. İlgili kendisine
tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde, ancak seçimlerde veya herkesin gözü önünde açıkça yada yayın yolu ile
işlenen suçlarda ise 7 gün içinde savunmasını yazılı olarak vermek zorundadır. Bu müddet içinde verilmeyen
savunma nazara alınmaz.
İl Disiplin Kurulunun verdiği kararlara karşı, İl Yönetim Kurulu veya ilgili üye, tebliğden itibaren 7 gün
içinde Yüksek Disiplin Kurulu'na itiraz edebilir. Üyelere ait itiraz dilekçeleri İl Yönetim Kuruluna verilir. İl Yönetim
Kurulu, kendi görüşünü de eklemek suretiyle dosyayı Yüksek Disiplin Kurulu'na gönderir.
Karara, İl Yönetim Kurulunca itiraz edildiği takdirde itiraz yazısının bir sureti ilgiliye 7 gün içinde tebliğ
edilir. İl Yönetim Kurulları, itiraza konu olan dosyaları en geç 15 gün içinde Yüksek Disiplin Kurulu'na göndermek
zorundadır.
Kesin çıkarma cezaları, ilgilisi itiraz etmemiş olsa bile, incelemek ve karar verilmek üzere İl Disiplin
Kurulunca Yüksek Disiplin Kurulu'na gönderilir.
Yüksek Disiplin Kurulu
Madde 45. Yüksek Disiplin Kurulu, Büyük Kongrede seçilen 11 kişiden meydana gelir. Aynı sayıda
yedek üye seçilir. Kurul seçimi takip eden yedi gün içerisinde en yaşlı üyenin başkanlığında toplanarak,
aralarından bir başkan, bir başkan yardımcısı, bir sekreter seçerler. Sekreter kurula karşı raportörlük görevini
yapar. Kararları ilgili yerlere yazıyla bildirir.
a. Yüksek Disiplin Kurulu’nun Birinci Derecede Bakacağı İşler:
- İl Başkanı ve İl Yönetim Kurulu üyeleri, İl, İlçe ve Belde merkezlerindeki partili belediye başkanları,
- Partinin kurucu üyeleri,
- Partinin Genel Başkanı, Genel İdare Kurulu üyeleri,
- Kendi başkan ve üyeleri,
- TBMM’nin eski üyeleri ve eski hükümet üyeleri,
haklarında gerekli disiplin soruşturmasını yapar ve Siyasi Partiler Kanunu’nun 57. Maddesi hükmü saklı
kalmak üzere kesin karara bağlar.
Yüksek Disiplin Kurulunun kendi başkan ve üyeleri, kendileri hakkındaki soruşturmada, müzakere ve
kararlara katılamazlar. Bu durumda olanların yerine sadece o işlemlere mahsus olmak üzere sırasıyla yedek üye
alınır.
İl Yönetim Kurullarının başkan ve üyeleri, İl, İlçe ve Belde merkezlerindeki Belediye Başkanlarının sevk
yetkisi il Yönetim Kurulu’na, Partinin Genel Başkanı, Genel İdare Kurulu üyelerini, partinin kurucu üyelerini ve
TBMM’nin eski üyeleri ile eski hükümet üyelerini, Yüksek Disiplin Kurulu Başkan ve üyelerini sevk yetkisi Genel
İdare Kuruluna aittir.
Genel Başkan lüzum gördüğü hallerde, Yüksek Disiplin Kurulu’na sevk yetkisini doğrudan doğruya da
kullanabilir.
b. Yüksek Disiplin Kurulunun itiraz üzerine bakacağı işler:
Yüksek Disiplin Kurulu, İl Disiplin Kurulunun üst mercii olarak İl Disiplin Kurulu kararlarına karşı yapılan
itirazları Siyasi Partiler Kanununun 57. Maddesi hükmü saklı kalmak üzere kesin karara bağlar.
Yüksek Disiplin Kurulu, kendiliğinden soruşturma yapamaz. Ancak sevk yetkisine sahip olan kurullarca
kendisine intikal ettirilen dosyaları ve konuları karara bağlar.
Müşterek Disiplin Kurulu
Madde 46. Müşterek Disiplin Kurulu, Yüksek Disiplin Kurulu ile Grup Disiplin Kurulundan

Kesin Hesap
Madde 63. Genel Merkez ve bağlı ilçeleri de kapsamak üzere iller teşkilatı, bütçe yılından sonraki Nisan
ayı sonuna kadar, bir önceki yıla ait uygulama sonuçlarını gösteren kesin hesaplarını hazırlarlar.
İllerden gelen ve Genel Merkeze ait olan kesin hesaplar, Genel İdare Kurulu’nca incelenerek karara
bağlanır ve birleştirilir. Birleştirilen kesin hesapların onaylı birer örneği Genel Başkan tarafından Haziran ayı
sonuna kadar Anayasa Mahkemesi’ne ve bilgi için Cumhuriyet Başsavcılığına verilir.
Tüzükte Açıklık Bulunmayan Haller
Madde 64. Tüzükte açıklık bulunmayan hallerde Siyasi Partiler Kanunu hükümleri ile ilgili diğer mevzuat
uygulanır.
Yönetmeliklerin Hazırlanması
Madde 65. Mevzuat gereğince çıkarılacak yönetmelikler ile tüzükte yapılması zorunlu değişiklikler Genel
İdare Kurulu’nca hazırlanır ve yürürlüğe konur.
Hizmet Yerleri
Madde 66. Parti teşkilatları, o teşkilata bağlı olarak parti binası dışında lokal, irtibat bürosu ve benzeri
hizmet yerleri açabilirler.